“Taiwan took our chip business from us,” klaagde Donald Trump in 2024 tegenover Bloomberg.1 Die aanklacht herhaalde hij op 13 februari 2025, ditmaal bij de presentatie van een memorandum waarin hij ‘eerlijke en wederkerige tarieven’ aankondigde. Met deze retoriek onderstreept hij zijn argument over de ‘noodzaak’ van invoerheffingen op Taiwanese halfgeleiders. De halfgeleiderindustrie – en de recordwinsten – moeten terug naar de VS; reshoring als strategie om de toevoer van halfgeleiders te waarborgen. De focus van de VS op het terughalen en beschermen van de halfgeleiderindustrie laat het geopolitieke belang ervan zien.
Sleuteltechnologie voor Digitale Revolutie
Halfgeleiders, of chips, zijn het zenuwstelsel van de moderne wereld en de belangrijkste component in de digitale revolutie. Smartphones, voertuigen, medische technologie, satellieten, drones en wapensystemen, ze draaien er allemaal op. Toegang tot de meest geavanceerde halfgeleiders betekent mogelijkheden tot innovatie op civiel én militair gebied. Met behulp van deze chips kunnen AI modellen worden getraind, bijvoorbeeld om gecoördineerde militaire aanvallen uit te voeren. Met de oplopende spanningen tussen de twee grootmachten is de toegang tot halfgeleiders geopolitiek geworden. De VS nemen zodoende al in 2019 de eerste maatregelen om China’s toegang tot geavanceerde halfgeleiders te blokkeren en hun eigen positie te verbeteren.
Amerikaans Protectionisme
In dat jaar warmde President Trump zich op voor de huidige handelsoorlog. Naast invoertarieven kwamen er exportbeperkingen op hoogwaardige technologie. Oneerlijke handelspraktijken van China en de bescherming van de nationale veiligheid waren de aanleiding voor dit protectionistische beleid. De bekendste slachtoffers van de maatregelen waren ASML en Nvidia. ASML mocht haar meest geavanceerde lithografiemachines niet meer zomaar aan China verkopen. Nvidia’s geavanceerde chips werden export controlled.2
President Biden nam in 2020 afstand van Trumps stijl, maar niet van diens beleid ten aanzien van China en de bescherming van technologie. Vervolgens kwam tijdens de COVID-19-pandemie de mondiale toeleveringsketen van halfgeleiders onder druk te staan. Deze gebeurtenis versnelde het Amerikaanse reshoring beleid. Daartoe werd in 2022 de CHIPS and Science Act aangenomen (Creating Helpful Incentives to Produce Semiconductors). Het is een pakket ter stimulering van binnenlandse chipproductie. Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) kreeg via deze wet $6,6 miljard subsidie en $5 miljard aan leningen voor de bouw van een fabriek in Phoenix, Arizona (lees ook: Is Globalisering Dood?).3
Jensen Huangs Lobbykunsten
Met het oog op het protectionistische beleid van de VS en de keiharde taal richting China zijn de gebeurtenissen van de afgelopen weken des te opmerkelijker. De VS hebben de drie maanden geleden aangekondigde exportban op Nvidia’s H20-chip naar China alweer ingetrokken.4 In de afgelopen maanden heeft Jensen Huang, oprichter en CEO van Nvidia, zich ontpopt tot lobbyist (lees ook: CEO van het jaar 2024).5 Een rol die hij volgens de New York Times niet graag aanneemt en eigenlijk ook niet eerder heeft aangenomen. In tegenstelling tot andere leden van de ‘Silicon Valley Tech Bro’s Club’, was Huang niet aanwezig bij Trumps inauguratie. Hij vierde liever het Lentefestival (Chinees Nieuwjaar) met werknemers.6 Maar enkele weken later reisde hij toch af naar Mar-a-Lago om de keizer voor zich te winnen. En met succes. Huang heeft Nvidia’s geopolitieke en economische belang verpakt als Amerikaans belang, weten te verkopen aan Trump. Om de technologische voorsprong te behouden, moet de hele wereld Amerikaanse technologie (blijven) gebruiken. De Chinese markt moet dus worden overspoelt met Amerikaanse chips. Alleen zo kunnen de VS op dit gebied dominant blijven, is het idee achter deze radicale omwenteling. Hier zie je de impact van de halfgeleiderindustrie op geopolitiek beleid.
Taiwans Reactie: Miljardeninvesteringen in de VS
Taiwan zit nu klem tussen het agressieve handelsbeleid van de VS enerzijds en haar eigen economische én veiligheidsbelangen anderzijds. Want ook voor Taiwan is de halfgeleiderindustrie een nationaal veiligheidsbelang. Het idee dat TSMC als een ‘silicon shield’ voor het eiland werkt, wordt door bestuurders en politici met kracht weersproken. Desalniettemin is de afhankelijkheid van economische grootmachten als de VS, Japan en de EU niet onhandig wanneer de buurman met militaire acties dreigt. Tegelijkertijd is het eiland voor haar veiligheid ook afhankelijk van de Amerikanen en kan zich dus geen ruzie over tarieven veroorloven.
De Taiwanese overheid heeft een aandeel van 6,4% en een zetel in de raad van bestuur van TSMC. Zodoende beloofde President Lai Ching-te een dag na Trumps aankondiging direct extra investeringen in de VS.7 Ook gaat Taiwan werken aan het Global Semiconductor Democratic Supply Chain Initiative. Het beoogt een veerkrachtige toeleveringsketen tot stand te brengen samen met democratische bondgenoten. Op 3 maart doet C.C. Wei, de CEO van TSMC, nog een tweede handreiking naar de regering Trump: er zal nog eens $100 miljard extra in de Arizona plant worden geïnvesteerd.8 Dat brengt het totaal aan investeringen van TSMC op $165 miljard.
Tarieven voor Taiwans Halfgeleiders
Taiwans handreikingen ten spijt, het land werd tijdens Trumps Liberation Day en na afloop van de term de grâce van 90 dagen niet gespaard. Met een handelsoverschot van $26,1 miljard in 2023 en $73,9 miljard in 2024 kon het ook bijna niet anders.9 Momenteel (begin augustus 2025) wordt er nog onderhandeld en totdat een deal wordt gesloten geldt een tarief van 20% op alle goederen uit Taiwan (dit strookt overigens niet met het één-China-beleid want voor China geldt een tarief van 35%. Lees over de VS ambigue houding tenopzichte van Taiwan ook: Taiwans Volkenrechtelijke Status). TSMC is een prijszetter dus de impact van het handelstarief zal voor haar relatief beperkt zijn. Voor kleinere leveranciers in dat enorme Taiwanese ecosysteem rondom de productie van halfgeleiders zal dat wellicht anders zijn.
Maar die ‘Amerikaanse chips’ die straks de Chinese markt gaan overspoelen, waar worden die gemaakt?
Uiteraard door TSMC, en naar alle waarschijnlijkheid gewoon in Hsinchu, Taiwan.
Leestip – Chip War
Eén van de meest toonaangevende boeken over halfgeleiders is het boek ‘Chip War’ van historicus Chris Miller. In 2022 werd het door de Financial Times uitgeroepen tot het beste Business Book of the Year. Schaf deze vooral aan via je dichtstbijzijnde onafhankelijke boekhandel.
- Business Insider, “Trump is furious Taiwan’s chip business is doing so well” 17 juli 2024 en op https://www.bloomberg.com/features/2024-trump-interview-transcript/ ↩︎
- Als een goed export controlled is wil dat zeggen dat deze niet zomaar mogen worden geëxporteerd. In sommige gevallen zal het goed alleen mogen worden geëxporteerd met een exportvergunning van de overheid. Op deze manier wordt door de overheid controle gehouden op welke goederen waar naartoe gaan. ↩︎
- Reuters, 8 April 2024 ,“TSMC wins $6,6bln US Subsidy for Arizona chip production”. ↩︎
- The New York Times, 14 juli 2025 “Nvidia Says U.S. has Lifted Restrictions on A.I. Chip Sales to China”. Kijk vooral even het persmoment van Jensen Huang met president Trump. Nvidia ontwikkelde de H20 chip overigens speciaal voor de Chinese markt. Hij voldoet precies aan de door president Biden opgelegde exportrestricties. ↩︎
- The New York Times 16 juli 2025 “Nvidia C.E.O. treads Carefully in Beijing”. ↩︎
- Reuters, 17 januari 2025 https://www.reuters.com/world/us/nvidia-ceo-says-not-attending-trumps-inauguration-2025-01-17/ ↩︎
- Financial Times, 14 februari 2025 ‘Taiwan pledges to boost US investment after Trumps Tariff Threat’, https://www.ft.com/content/bdb5381f-786e-404b-9b24-8735bdc95265 ↩︎
- https://www.whitehouse.gov/articles/2025/03/another-historic-investment-secured-under-president-trump/ ↩︎
- https://www.congress.gov/crs-product/IF10256#:~:text=Taiwan%20is%20the%20United%20States,considered%20as%20one%20trading%20partner). ↩︎